Ülke ekonomisiyle birlikte bölgesel kalkınmada önemli rol oynayan madenler, köyden şehre göçü tersine çevirmesinde de en önemli istihdam sağlayan sektörlerin başında geliyor.
Madenler, sadece bölgede yatırım ve istihdam sağlamıyor, aynı zamanda hayata geçirilen projelerle bölge halkının kalkınmasına, kadınların sosyal hayata katılmasına, çocukların gelişimine, çiftçilerin daha iyi imkanlara kavuşmasına büyük katkı sağlıyor. Madene komşu olan mahallelerde (köylerde) yol, cami, okul, içme suyu hattı gibi ortak kullanım alanlarında iyileştirme çalışmaları yapılarak alt ve üst yapı geliştirilerek yaşam konforunu artırılması sağlanıyor.
Türkiye’de son yıllarda önemli projelere imza atılan madencilik sektörünün özellikle altın madenciliğinin bölge ve ülke ekonomisine katkısı her yıl artıyor. 2000’lerin başında neredeyse sıfır olan altın üretimi şu anda 40 ton civarına yükselirken, altın talebi yıllık 200 bin ton seviyelerini yaklaştı. Altın üretiminin Türkiye’nin cari açığının kapanmasında önemli bir faktör olurken, maden işletmelerinin bulunduğu bölgeler hem ekonomik hem de sosyal olarak gelişim gösteriyor.
1.200 kişi istihdam ediliyor
Türkiye’deki önemli altın madenlerinin başında gelen Kanadalı Centerra Gold’un işletmecisi olduğu Kayseri’nin Develi ilçesindeki Kanadalı Centerra Gold’un işlettiği Öksüt Madencilik’in Çevresel, Sosyal ve Yönetişim Direktörü Pelin Usta Özkayhan, bölgede istihdam sağlayan tek kuruluş olduklarını ve gerçekleştirdikleri toplum yatırımlarıyla bölgenin gelişimine katkı yaptıklarını söyledi.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından Türkiye’de finans desteği verilen ilk maden projesi olduğunun altını çizen Özkayhan, “Şu anda müteahhitler dahil yaklaşık 1.200 kişiye istihdam sağlıyoruz. Çoğu Develi ilçesinden istihdam ediliyor. Mevcut kadın çalışan oranımız ise yüzde 15. Bu oran bizim sektörümüzde yüzde 7” dedi.
Gacer Kafe’de el emeği göz nuru ürünler
Öksüt olarak eğitimden, sağlığa, tarımdan hayvancılığa bölgenin kalkınması için birçok projeye destek verdiklerini anlatan Özkayhan, madenlerin bölgesel kalkınmada öneminin büyük olduğunu belirtti.
Özkayhan, “Sadece çalışanlarımız nezdinde değil, toplumsal kapsayıcılık projelerimizde de kadınların sosyal ve ekonomik hayata daha fazla dahil olmasına katkı sunuyoruz. Kadını iyileştirmek toplumu iyileştirmektir. Kadını iyileştirince toplumu, toplumu iyileştirince ülkeyi iyileştiriyoruz.
Kadınların yaşama değer kattıklarına ve birçok alan da değişimin öncüsü olduklarına inanıyoruz. Kadınların iş yaşantısında daha fazla yer almasını, şartlarının iyileştirilmesini ve haklarının korunmasını önemsiyor ve destekliyoruz” dedi. Özkayhan, şunları söyledi: “Bölgede ‘öznesi kadın olan’ bir dizi projeyi hayata geçirdik.
Bunların başında Kayseri Valiliği, Develi Kaymakamlığı ve Develi Belediyesi iş birliği ile hayata geçirdiğimiz Develi’deki kadın kooperatifine verilen destek geliyor. Bizler için çok önemli olan ‘Kadın Üreticileri Geliştirme Projesi’ kapsamında tamamı el emeği olan doğal sebze, meyve, ev yemekleri, unlu mamuller, süt ürünleri gibi gıda maddeleri ile el işlerinin hijyenik şartlarda satışa sunulduğu üretim tesisi ve Gacer Kafe faaliyetlerine başladı.
Gacer Kafe, ismini Develi’de yetiştirilen ve bu bölgeyle özdeşleşmiş genetiği bozulmamış Ata Tohumu olan gacer buğdayından alıyor. Ayrıca Öksüt Madencilik iş birliğiyle Kadın Üreticiler Yöresel Ürün Pazarı Projesi hayata geçirildi ve Develi’de yaşayan tüm kadın üreticilere açıldı. Proje kapsamında yaklaşık 30 kadın, emeğini esirgemeden büyük bir özveriyle çalışmalarını sürdürüyor. Pazar kadınların ekonomik etkinliğinde dönüştürücü bir rol oynadı.”
“Yatırımlarımız 250 milyon doları aştı”
Türkiye’nin altın potansiyelinin yüksek olduğunu kaydeden Pelin Usta Özkayhan şunları söyledi: “Öksüt’te üretime geçtiğimiz 2020 yılından bu yana 221 milyon doları başlangıç sermayesi olmak üzere toplam 250 milyon doların üzerinde yatırım yaptık. Önümüzdeki dönemde de 40 milyon dolar daha yeni yatırım planlıyoruz. Yeni maden aramalarımızı sürdürüyoruz ve sektördeki fırsatları değerlendirmek için çalışıyoruz.”
“Ekosisteme sahip çıkıyoruz’’
Develi’de ekosisteme de sahip çıktıklarını kaydeden Pelin Usta Özkayhan, şöyle devam etti: “Öksüt Madencilik biyoçeşitlilik çalışmalarında Öksüt Geveni dediğimiz, Astragalus Oksutdagensis adında yeni bir bitki türü keşfedildi. Bilim dünyasına da 2022 yılının ilk aylarında tanıtıldı ve yapılan çalışmalar ile neslinin kritik tehlike altında olduğu bildirildi. Öte yandan yeni türler keşfederken mevcut türlerin korunması için büyük çaba gösteriyoruz.
Örneğin maden sahasındaki hayvanların zarar görmemesi için büyük çaba gösteriyoruz. Örneğin iş makinelerinin ve araçların maden sahası içinde kullanıldığı yollara kaplumbağalar için alt geçitler yaptık. Böylece zarar görmeden rahatça dolaşabiliyorlar. Düzenli kuş göç yollarını takip ediyoruz. Kuşların zarar görmemesi için önlemler alındı, sahanın çeşitli yerlerine kuş kovucular bu kapsamda koyuldu.”
