Antalya Valiliği’nin Finike ilçesindeki tarihi yapıları restore ve iyileştirme çalışmaları kapsamında üzerinde hilal el işlemelerinin de bulunduğu tarihi evin çatı katında, 100 yıl öncesindeki ticareti faaliyetlerin kayıt altına alındığı Osmanlıca defter bulundu.
“BAYSARI AİLESİNE AİT”
Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Birimi’nden koruma ve restorasyon uzmanı Cemil Karabayram, “Bu konut Baysarı ailesine ait önemli yapı. Bu yapı, benim yüksek lisans proje çalışmalarım kapsamında da ele aldığım bir yapıydı” dedi.
‘Narenciye Müzesi ve Tadım Merkezi’ olarak planlanan yapıda bulduğu kayıt defteriyle ilgili bilgi veren Karabayram, “Konuta girmek için aile fertlerinden izin aldık ve çatı katında Osmanlıca yazılı bir deftere ulaştık. Uzmanlar tarafından tercümesi yapıldı. Portakalın tarihinden narenciye üretimi, hangi ilçelere buradan ne kadar ürün gönderildiği, kaç kişinin yaşadığı, bölgedeki depolara kadar birçok veri içeriyor. Tercümesi yapıldıktan sonra defteri aile bireylerine teslim ettik” diye konuştu.
Tarihi defterin tercümesini yapan Türkoloji uzmanı Ramazan Özpınar da şunları söyledi:
“Osmanlı Türkçesi hususiyetleri taşıyor. Eserin bir yerinde tarihle ilgili nota rastladım. 13 Temmuz 1929 olarak görülüyor fakat eserin daha eskiye dayandığını düşünüyorum. Eser içeriğinde Antalya’nın hal ve ambar olarak çiftliklerden yapılan sevkiyatları detaylı şekilde yer alıyor. Kalem kalem tüm hesaplar yapılmış, buna yönelik bir kayıt defteri. Portakalla ilgili de detaylı bilgiler veriliyor. Malın kimden alındığı, nereye gittiği detaylı yazıyor. Finike portakalı, buğday, arpa, pirinç ve diğer bakliyat ürünleri de yer alıyor.”
Finike’de köklü narenciye üreticisi Baysarı ailesine ait tarihi konutun mirasçılarından, eski Antalya milletvekili Mehmet Baysarı ise şöyle konuştu:
“Dedem Mehmet Baysarı tarafından 1800’lerde yapının inşasına başlanmış. İlk katı 1800’ün ortalarında bitirilmiş, ikinci katı 1900’lerin başında inşa edilmiş bir konut. Ailemize ait bir mesken. Bizim de çocukluğumuzun geçtiği, 1965 yılına kadar içinde yaşadığım ailemizin yaşam alanı. Narenciye bahçesinin içine yapılmış bir bina. Bahsedilen defter de dedem Mehmet Baysarı’ya ait. O günkü ticari faaliyetleri hem narenciye hem ambarlarla ilgili bilgileri içeren bir belge niteliğinde. Bölgede yapılan hem ticaret hem narenciye üretiminin, nereye gönderildiğinin belgesi olarak bizim için önem taşıyor.” (DHA)
